Organ Nakli

ORGAN NAKLİ NEDİR?

Çeşitli çevresel veya genetik faktörler nedeniyle işlevini yitirmiş hasta bir organın yerine, canlı veya ölü bir vericiden alınan sağlıklı bir organın nakledilmesi işlemine organ nakli veya nakil denir.

Türkiye'de Doku ve Organ Nakilleri Nelerdir?

Kalp, Akciğer, Karaciğer, Böbrek, Pankreas, Bağırsak vb. organ nakilleri;

Deri, Kol-Bacak, Kalp Kapağı, Kornea, Yüz, Kemik vb. doku nakilleri.

Organ Bağışını Kimler Yapabilir?

18 yaşını doldurmuş, akıl sağlığı yerinde olan herkes organ bağışçısı olabilir. Organ bağışçısının nakil öncesi ve sonrası sağlık durumunun organ nakline uygun olması beklenir. Uygun adaylar gerekli tahlil ve tetkikleri yaptırarak organ bağışında bulunabilirler.

Beyin ölümü gerçekleşmiş ve organ bağışı talep eden hastaların organları yeterli sağlık durumundayken organ bağışı kolaylıkla gerçekleştirilebilmektedir. Vejetatif yaşamda, makinelere bağımlı olan bireylerden organ elde etmek mümkün değildir.

Her ölümden sonra organ nakli mümkün olmayabilir. Postmortem nakil yapılabilmesi için uzman hekimlerin hangi organların nakil için uygun olduğuna karar vermesi gerekir.

Organ Bağışı Nasıl Yapılır?

Organ bağışından önce kişi organ bağışı hakkında detaylı bilgi edinmelidir. Canlı organ bağışçısı, nakilde yer alan riskleri çok iyi bilmelidir. Organ bağışının tam olarak ne olduğunu ve hayatınızı ne kadar etkileyeceğini anlamanız çok önemlidir. Sağlık durumunuz organ nakli için uygun olsa bile, bağıştan önce aldığınız bilgiler sizi tereddütte bırakıyorsa, kolayca vazgeçebilirsiniz.

Kişi, ölüm sonrası organ nakline karar vermişse; organ nakli sürecini de göz önünde bulundurarak organ nakli kuruluşlarının nakil koordinatörlüğüne, kamu ve özel hastanelere, il sağlık müdürlükleri gibi birimlere; üniversite ve vakıf hastanelerine başvurabilir.

Organ bağışı iki şahidin huzurunda yapılır. Bu bağış organ bağış formu aracılığıyla yapılır. Formda bağışlanacak organ ve dokuların listesi bulunur ve hasta bu listeyi kendi isteği üzerine doldurur. Kişi formu doldurduktan sonra organ bağış kartı yetkili ekip tarafından bağışçıya teslim edilir. Zamanla bu form Sağlık Bakanlığı'na iletilir ve organ bağışçısının beyin ölümü gerçekleştikten sonra nakil gerçekleştirilir.

Beyin ölümü gerçekleşmiş bağışçı beyanı varsa gerekli protokoller uygulanır. Bu arada kişinin organ bağış kartı olsa bile ailesinden organ bağışı için onay istenir. Kişi organ bağışı fikrinden vazgeçmişse Türkiye Organ Bağışı Bilgi Sistemi'nden kaydının silinmesi yeterlidir.

Organ Nakli İçin Hasta Nasıl Seçilir?

Organ naklinden yararlanacak kişi Ulusal Transplant Koordinasyon Merkezi tarafından seçilir. Ulusal bekleme listesindeki kişiler, nakil prosedürü için seçilecek hastalardır. Bu nakil için doku uyumluluk oranı, kan grubu, bekleme listesindeki sıra ve donörün ve nakil yapılacak hastanın aciliyeti önemlidir. Seçim kriterleri hiçbir zaman ırk, din, cinsiyet, ekonomik ve sosyal statüye göre belirlenemez.

Organ naklinin dini bir sakıncası var mıdır?

Ülkemizde Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu'nun daha önceki kararlarına ek olarak, 03.03.1980 tarih ve 396/13 sayılı kararıyla, belirli şartların sağlanması halinde ölüden diriye organ naklinin caiz olduğuna fetva verilmiştir.